Podczas odbywania wycieczek po ziemi Rybnicko - Wodzisławskiej i Raciborskiej najlepiej korzystać z mapy krajoznawczo - samochodowej "Okręg Rybnicki", skala 1:50 000, wydanie z 1996 roku. W tej mapie znaduje się ogólny opis wszystkich interesujących miejscowości z tego regionu.

Radlin 0 km.

Miasto w latach 1955-79 i od 1996. Przed 1996 rokiem dzielnica Wodzisławia Śląskiego. Wieś wzmiankowana ok. 1300 roku. W latach 1880-83 w obecnej dzielnicy Obszary wybudowano KWK "Emma" (obecnie "Marcel"), a w 1911 r. koksownię. Neobarokowy Kościół parafialny p.w. św. Marii Magdaleny z 1929 roku. Na cmentarzu pomniki ku czci ofiar II Wojny Światowej. Kapliczka z 1 poł. XIX wieku. W Radlinie Górnym nowoczesny kościół parafialny p.w. św. Izydora z lat dziewięćdziesiątych XX w.

Niedobczyce 4 km.

Dzielnica Rybnika. W l. 1955-75 miasto, do którego należały Niewiadom, Wroczka, Buzowice, Beata, Popielów i Radziejów. W 1792 r. powstała KWK "Hoym" (potem "Ignacy"), a w 1892-96 KWK "Rymer"; była też KWK "Szczęście Beaty". Przy KWK "Rymer" park z muszlą koncertową, a w parku restauracja z palmiarnią. Kamień upamiętniający nadanie kopalni Orderu Sztandaru Pracy I klasy w 1982 roku. Na cmentarzu mogiły powstańców śląskich i pomordowanych przez hitlerowców.

Beata 7 km.

Wchodzi w skład Niedobczyc.

Jejkowice 10 km.

Wieś gminna, wzmiankowana w 1428 r. Przy kościele pomnik Karola Miarki (1824-1882), założyciela i redaktora "Katolika". Na cmentarzu pomnik ku czci poległych w czasie powstań śląskich i okupacji hitlerowskiej z 1959 r.

Chwałęcice 14 km.

Dzielnica Rybnika. Znajdujący się w pobliżu Zalew Rybnicki jest celem weekendowego wypoczynku dla mieszkańców Rybnika i okolic.

Stodoły 16 km.

Dzielnica Rybnika. Wieś wzmiankowana w 1258 r. Późnobarokowy dwór z 1736 roku, przebudowany w 1774 r., restaurowany. Dom z przełomu XVIII i XIX w. Zapora Zbiornika Rybnickiego, wybudowana w 1971 r. na rzece Rudzie dla potrzeb Elektrowni "Rybnik". Zbiornik ma pow. 465 ha, głęb. do 12 m i średnią temperaturę wody 25 st.C. Miejsce zimowania licznych gatunków ptaków.

Rudy 21 km.

Wieś wzmiankowana w 1226 r., w 1252 przekazana przez księcia opolskiego Władysława cystersom z Jędrzejowa. W klasztorze w XVII i XVIII w. działała szkoła dla księży, a w l. 1744-1810 gimnazjum. Po sekularyzacji w 1810 r. dobra rudzkie zostały przekazane w ręce prywatne. Zespół pocysterski ufundowany w 1258 roku; wczesnogotycki kościół paraf. p. w. Wniebowzięcia NMP z poł. XIII w., rozbudowany w 1724 r. o wieżę z barokową fasadą i kaplicę Mariacką, odbudowany w 1947 po pożarze w 1945. Ruiny klasztoru z lat 1671-80 i pałacu opackiego z lat 1671-80, przebudowanego w XIX w. z licznymi okazami starodrzewia i egzotycznych roślin. W nim liczne pomniki przyrody. Neogotycki kościół cmentarny p. w. św. Marii Magdaleny z i. 1880-84, wraz z kostnicą. Linia kolei wąskotorowej Markowice - Rudy - Gliwice wraz z zabudowaniami uznana za zabytek techniki. W lesie, na zachód od wsi kolejne pomniki przyrody - dęby szypułkowe. Rudy są siedzibą dyrekcji Parku Krajobrazowego "Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich" o pow. 4435 ha, utworzonego dla ochrony zasobów przyrodniczych, krajobrazowych, kulturownych i rekreacyjnych terenu.

Fasada kościoła cystersów.

Jankowice Rudzkie 27 km.

Wieś wzmiankowana w 1260 r. Dwie leśniczówki z końca XIX w: przy ulicy leśnej drewniano - murowana, dryga przy ul. Wiejskiej. Budynek dawnej karczmy z 1890 r. Neogotycka kapliczka p. w. Św. Izydora z 1900 r. Na skraju lasu grab pospolity o obw. 404 cm, prawdopodobnie najstarsze drzebo tego typu w Polsce.

Szymocice 29 km.

Park Krajobrazowy

Wieś zał. ok. 1300 r. Przy szosie kapliczka neogotycka z pocz. XX w. Przy ul. Wiejskiej 20 kapliczka z końca XIX w. Miejcowość ta znajduje się w sercu opisanego powyżej Parku Krajobrazowego.

Górki Śląskie 34 km.

Wieś wzmiankowana w 1642 r. Nowoczesny kościół p. w. dobrego pasterza z l. 1980-86. Budynek mieszkalny z ok. 1890 r. i szkoła z 1900 r. Na wschód od wsi grodzisko.

Sumina 36 km.

Wieś wzmiankowana w 1491 r. Drewniana chałupa z końca XIX w.

Lyski 38 km.

Wieś gminna, wzmiankowana w 1313 r. Klasycystyczny dwór z ok. 1800 r. Spichlerz dworski z XIX w. oraz chlew i obora z XIX w. Kościół neogotycki p. w. św. Magorzaty z 1906 r. Spichlerz plebański z końca XIX w. Przy szosie w kierunku Raciborza dom z ok. 1880 r., krzyż pokutny z piaskowca i mogiła więźniów oświęcimskich.

Łuków 41 km.

Wieś w gminie Gaszowice.

Czernica 43 km.

Wieś wzmiankowana w 1317 r. Drewniany spichlerz z XVIII w. Pałacyk z parkiem z końca XIX w., budynek starej szkoły przy ul. wolności. Zabytkowy szyb wentylacyjny KWK "Rydułtowy". Pomniki przyrody: dąb szypułkowy i lipa drobnolistna w parku i lipy drobnolistne przy spichlerzu.

Zabytkowy spichlerz

Rydułtowy 48 km.

Kościół neogotycki

Po raz pierwszy uzyskały prawa miejskie w 1951 r. W i. 1975-91 dzielnica Wodzisławia. Wzmiankowana jako wieś w 1227 r. Obejmuje miejscowości Orłowiec, Buczkowiec, Pietrzkowice i Radoszowy. Od 1806 liczne kopalnie węgla kamiennego. Zabytkowy zespół budynków szpitala miejskiego. Neogotycki kościół paraf. z 1896 r. Podwójny krzyż pokutny, jeden z pięciu tego typu w Europie. Przy KWK "Rydułtowy" najwyższe hałdy górnicze o wysokości 120 m.

Radlin 52 km.

opisany wyżej

TRASA NR. 2

Radlin 0 km.

opisany wyżej

Głożyny 3 km.

opisane wyżej

Pszów 6 km.

1975-95 dzielnica Wodzisławia. Wieś wzmiankowana w 1265 r. KWK "Anna" uruchomiona w 1842 r. Późnobarokowy kościół paraf. p. w. narodzenia NMP z 1747 r., wieże z 1847. W ołtarzu głównym z 1750-80 cudowny obraz Matki Boskiej Pszowskiej. Mur z neogotyckimi kapliczkami z 1855 r. Kościół ten jest kościołem obowiązkowym w ramach Kolarskiej Odznaki Pielgrzymiej. Ponadto w mieście pomnik powstańców śląskich i pomordowanych w czasie II wojny światowej. Na północ od centrum kalwaria z kaplicą p. w. Zmartwychwstania Pańskiego, pełniącą od 1978 roku rolę kościoła patafialnego. Przy kaplicy 15 kapliczek drogi krzyżowej.

Kościół w Pszowie.

Krzyżkowice 8 km.

Dzielnica Pszowa. Neobarokowy kościół p. w. Najświętszego Serca P. Jezusa z 1934 r.

Rzuchów 11 km.

Pomnik przyrody - dąb szypułkowy.

Wieś wzmiankowana w 1479 r. Dwór z 1886 r. otoczony parkiem krajobrazowym - w nim pomnik przyrody - dąb szypułkowy o obw. 327 cm, a także krzewy historyczne.

Pstrążna 15 km.

Wieś w gminie Lyski

Kościół parafialny.

Dzimierz 17 km.

Wieś wzmiankowana w 1307 r. Dwór z końca XIX wieku. Park krajobrazowy. Lipa o obwodzie 430 cm. Spichlerz i obora z XIX w. Szpalery jesionowe przy drogach do Pstrążnej i Lysek.

Nowa Wieś 19 km.

Wieś wzmiankowana w 1458 r. Kapliczka p. w. Podwyższenia Krzyża Św. z ok. 1900 r.

Żytna 21 km.

Wieś wzmiankowana w 1415 r. W przysiółku Budzin budynek z ok. 1880 r.

Raszczyce 23 km.

Wieś wzmiankowana w 1274 r. Neoromański kościół z 1911 r. Pomnik mieszkańców wsi poległych w obu wojnach światowych z 1992 r. Dawna szkoła dwuklasowa z 1836 r. Kapliczka p. w. Matki Bożej Królowej Anielskiej z przełomu XIX i XX w. Pozostałości z zamku, prawdopodobnie z XIII w.: piwnice, część murów i nasypy.

Markowice 26 km.

Dzielnica Raciborza od 1977 roku. Wieś wzmiankowana w 1290 r. Neogotycki kościół parafialny p. w. Św. Jadwigi z 1874 r. na zrębach kościoła z XIV w. Dom rodziny Bożków z tablicą ku czci Arki Bożka. Przy drodze do Obory czeresnia o obw. 312 cm., jedna z najstarszch w Polsce.

Rezerwat "Łężczok" 28 km.

Staw w rezerwacie.

Rezerwat utworzony w 1957 r. dla ochrony lasu w starorzeczu Odry, roślinności wodnej i najliczniejszego skupiska ptactwa wodnego w południowej Polsce. Obecnie o pow. 407,88 ha, położony na skraju wsi Babice i Markowic, dzielnicy Raciborza. Bytuje tu 190 gatunków ptaków, w tym 115 gniazduje. Na terenie rezerwatu znajduje się zabytkowy dworek myśliwski z 1783 r. i kilkadziesiąt pomników przyrody, głównie dęby, buki i wiązy.

Adamowice 36 km.

Wieś wzmiankowana w 1479 r. Kapliczka z 1854 r. rozbudowana w końcu XIX w. Nowoczesny kościół paraf. p. w. NMP Królowej aniołów z 1983-89. Stodoła dworska z końca XIX w. Leśniczówka z ok. 1890 r. Budynek mieszkalny z ok. 1880 r.

Bogunice 39 km.

Wieś wzmiankowana w 1316 r. Kapliczka z końca XIX w. Na północ od wsi budynek z ok. 1890 r. Nad zalewem dwa dęby szypułkowe o obw. 425 i 550 cm.

Lyski 42 km.

opisane wyżej

Łuków 45 km.

opisany wyżej

Czernica 47 km.

opisana wyżej

Rydułtowy 52 km.

opisane wyżej

Radlin 56 km.

opisany wyżej

TRASA NR. 3

Radlin 0 km.

opisany wyżej

Jankowice Rybnickie 4 km.

Wieś wzmiankowana w 1258 r. Kopalnia "Jankowice". Drewniany kościół p. w. Bożego Ciała z ok. 1670 r. Na południe od miejscowości w lesie kapliczka, w miejscu zwanym "Studzionka".

Kościół drewniany.

Świerklany 8 km.

Wieś gminna, wzmiankowana w 1305 r. Pomnik przyrody - buk o obw. 565 cm. Eklektyczny kościół paraf. p. w. św. Anny z 1930 r. Obecnie jedna z najludniejszych wsi w Polsce - ok. 7000 mieszkańców.

Szeroka 14 km.

Wnętrze muzeum dzwonków.

Dzielnica Jastrzębia. KWK "Borynia" uruchomiona w 1971 r. Barokowo - Klasycystyczny kościół paraf. p. w. Wszystkich Świętych z lat 1796-1801, od północy kruchta z końca XIX w. Przy kościele na tzw. kopcu szweckim figura Matki Boskiej z Dzieciątkiem z 1768 r. Późnobarokowa kapliczka z XVIII w. Muzeum dzwonków przy ul. Powstańców Śląskich 109.

Gogołowa 18 km.

Wieś wzmiankowana w 1300 r. W Gogołowej Górnej zabudowania folwarku szlacheckiego z poł. XIX w.

Połomia 23 km.

Wieś wzmiankowana w 1283 r. Klasycystyczna plebania z 1811 r. Na cmentarzu pomnik przyrody - lipa o obw. 660 cm. i pomnik powstańców śląskich poległych w 1921 r. Drewniany dom nr. 46 z przełomu XIX i XX w.

Baszta 27 km.

W pobliżu drogi z Połomi do Wodzisławia Śląskiego znajduje się neogotycka romantyczna wieża z 1867 r. postawiona na miejscu grodziska, zniszczonego przez Tatarów w 1241 r.

Widok na basztę.

Wodzisław Śląski 29 km.

Park w centrum Wodzisławia.

Kościół ewangelicki.

Miasto na Płaskowyżu Rybnickim, nad Leśnicą. W 1975 powiększony o dzielnice Rydułtowy, Pszów, Radlin i Marklowice, które obecnie ponownie stanowią osobne jednostki administracyjne. Ludność ok. 55.000 mieszkańców. Pierwsza wzmianka pochodzi z XI w. za czasów Władysława Hermana. Prawa miejskie uzyskał w 1257 r. Zachowany średniowieczny układ urbanistyczny. Zespół pofranciszkański: kościół p. w. św. Trójcy (fotografia na lewo) z przełomu XV i XVI w., zniszczony w 1945 i odbudowany w 1948 r. Klasztor z XVII w., wielokrotnie przebudowywany; obecnie siedziba sądu. Zamek z XVII w. spalony w 1822 r. obecnie w stylu klasycystycznym; siedziba muzeum. Przy zamku zabytkowy park (fotografia powyżej). Neogotycki kościół NMP z 1909 r. Eklektyczny budynek urzędu miejskiego z 1880 r. Liczne mieszkalne budynki zabytkowe. Na terenie miasta znajdują się KWK "1 Maja", Śląskie Zakłady Koncentratów Spożywczych, SEMET oraz pierwszoligowy klub "Odra" Wodzisław.

Opracował: Andrzej Likos